STYROPIANY - słownik

Styropiany — słownik pojęć

Adhezja (z łac. adhaesio – przyleganie)

Jest to siła, występująca na styku dwóch materiałów, łącząca je ze sobą. Adhezja dotyczy tylko fizycznych interakcji występujących pomiędzy cząsteczkami znajdującymi się na powierzchni stykających się ze sobą materiałów. W przypadku styropianu jest adhezją nazywa się przyczepność kleju do klejonego materiału.

Akumulacja ciepła (z łac. accumulare – gromadzić)

Zdolność przedmiotów do gromadzenia ciepła. W przypadku docieplania ścian styropianem mowa tutaj o możliwości akumulacji ciepła ścian, która wiąże się bezpośrednio z bezwładnością cieplną. Im większa akumulacja, tym większa bezwładność cieplna.

CS

CS to kolejny istotny parametr, który określa się podczas kupna styropianu. Jest to stosunek siły ściskającej do powierzchni styropianu przy 10-procentowym odkształceniu. Aby styropian miał wysoką odporność na ściskanie, należy wybierać produkty o wysokiej wartości CS. Jest to niezwykle istotne przy wyborze styropianu na podłogę i dach. Minimalna wartość CS dla styropianu parkingowego powinna wynosić co najmniej 150 kPa.

Dyfuzja (z późn. łac. diffusio – rozlewać, rozprzestrzeniać) Dyfuzję można inaczej nazwać paro przepuszczalnością. Jest to przenikanie wilgoci, najczęściej pary wodnej przez przegrodę budowlaną (ścianę, dach). Dyfuzja zachodzi w momencie pojawienia się różnicy temperatur i różnej zawartości pary wodnej w powietrzu na zewnątrz i wewnątrz budynku.

Dylatacja (z późn. łac. dilatatio – rozszerzanie)

Jest to miejsce, w którym celowo tworzy się całkowite lub częściowe podziały (przerwanie) elementów docieplenia. Dzięki rozszerzeniu możliwe jest wzajemne przemieszczanie lub obrót podzielonych części, dzięki czemu nie dochodzi do pęknięć i pojawienia się rys w czasie zmian temperatur.

EPS

EPS to angielski skrót, który oznacza płyty wykonane z polistyrenu ekspandowanego. Wspomniany produkt jest jednym z dwóch podstawowych, dostępnych na rynku rodzajów styropianu. Produkt tworzy się poprzez spienianie granulek polistyrenowych (podgrzewa się je parą wodną), z których najpierw formuje się duże bloki, a następnie tnie na płyty o określonej grubości. EPS ma porowatą strukturę, przez co jest bardziej podatny na nasiąkanie wodą.

Materiały z EPS potocznie nazywa się styropianem. Najczęściej używa się go do docieplania ścian w technologii BSO (metodą lekko-mokrą). Na rynku dostępne są płyty, których minimalna wytrzymałość na ściskanie wynosi od 50 do 250 kPa. Współczynnik przewodzenia ciepła płyt EPS wynosi λ=0,034–0,040 (W/(mK)). Produkt nie podtrzymuje ognia, a po jego odjęciu — gaśnie.

Folia wiatroizolacyjna, wiatroizolacja

Rodzaj folii, którą wykorzystuje się w budynkach murowanych i szkieletowych do ochrony ich przed stratami ciepła, które mogą byś spowodowane dopływem wilgoci z zewnątrz oraz przewiewem. Jest to produkt paroprzepuszczalny, jednak nie przepuszczający wody w płynnej postaci. Wyróżnia się wiatroizolacje ścienne i dachowe.

Gęstość objętościowa

Jest to stosunek masy całego materiału (wraz z porami) do jego objętości. Jej wartość wyraża się zazwyczaj w kg/m3 lub g/cm3.

Gęstość właściwa

Jest to stosunek masy do jego objętości bez porów. Jest charakterystyczna dla materiału lub substancji. Najczęściej wyraża się ją w kg/m3 lub g/cm3. W stosunku do styropianu — jest to jedna z ważniejszych wartości, którą należy brać pod uwagę. Im wyższa gęstość materiału, tym ma on większe parametry wytrzymałościowe oraz niższy współczynnik przewodzenia ciepła. Mała gęstość styropianu, która idzie w parze z niską lambdą powinna wzbudzić obawy co do wysokiej jakości oferowanego materiału dociepleniowego.

Izolacja termiczna (z fr. isolation – izolacja, odosobnienie, z gr. thermon – ogrzewający)

Warstwa stworzona ze styropianu lub wełny mineralnej, której zadaniem jest oddzielenie ścian, fundamentów, czy podłóg od złych warunków atmosferycznych, a tym samym niepożądanego ich wpływu na budynek. Izolacja termiczna pozwala zatem uzyskać komfort cieplny w budynkach, a także zapobiec stratom ciepła, dzięki czemu właściciel budynku może liczyć na niższe rachunki za ogrzewanie.

Kohezja (z łac. cohaerentia – związek, styczność)

Siła, która działa pomiędzy cząsteczkami kleju, utrzymując tym samym jego spójność. Na kohezję składają się międzycząsteczkowe siły przyciągania i wzajemne wiązanie się cząsteczek polimerowych. Kohezja jest zjawiskiem stawiania oporu przez spoiny klejowe, które poddawane są rozdzieleniu na części. Jej miarą jest praca, jaką trzeba wykonać, aby rozdzielić określone ciało na części. Największą kohezję wykazują ciała stałe, mniejszą ciecze, a najmniejszą gazy.

Konwekcja (z późn. łac. convectio – gromadzenie)

Przenoszenie energii przez swobodnie poruszające się cząstki gazów lub cieczy. Mówiąc o styropianie, warto mieć na uwadze, że powietrze, które zamknięto w małych komórkach polistyrenu, z którego składa się materiał izolacyjny, praktycznie nie ulega ruchom konwekcyjnym, bez względu na to, czy materiał ulga nagrzaniu, czy ochłodzeniu.

Metoda ciężka-mokra

Jedna z metod docieplania budynków. Polega na montażu płyt styropianowych do ściany, po którym wykonuje się tradycyjną wyprawę tynkarską na stalowej siatce. Zbliżona jest do metody lekkiej — suchej, z tą różnicą, że zamiast cienkiej warstwy tynku nakłada się ciężkie tynki cementowo — wapienne, których grubość wynosi od 1,5 do 2,5 cm.

Metoda lekka-mokra

Wykonuje się ją od wielu lat. Jest to sposób mocowania płyt styropianowych do powierzchni ściany, który wykonuje się używając kleju i kołków mocujących (łączników mechanicznych), na których następnie wykonuje się wyprawę tynkarską wzmocnioną siatką z włókna szklanego. Metodę tę od lat stosuje się zarówno na nowopowstałych budynkach, jak i modernizowanych obiektach. Można nią docieplać wszystkie ściany z pominięciem tych, które wykonano z drewna.

Metoda lekka-sucha

Jedna z metod docieplania budynku, która polega na ułożeniu izolacji termicznej na ścianie budynku pomiędzy listwami tworzącymi ruszt konstrukcyjny. Do niego w dalszym etapie wykańczania montuje się dowolne warstwy elewacyjne, np. deski, panele, czy winylowy siding. W metodzie tej nie stosuje się klejów, zapraw, czy innych materiałów, które w składzie zawierają wodę. Całość izolacji montowana jest za pomocą gwoździ, śrub lub plastikowych kołków.

Mostek termiczny (inaczej cieplny)(z gr. thermon – ogrzewający)

Fragment konstrukcji (np. spoiny, rygle i słupy, ościeżnice) wykonany z materiałów, które charakteryzują się lepszym przewodnictwem cieplnym, niż pozostała część docieplanej ściany. Pojawienie się mostka termicznego powoduje różnicę temperatur pomiędzy przegrodą a sąsiadującą z nią powierzchnią, co doprowadza do punktowego wychłodzenia przegrody. Taki stan rzeczy może prowadzić do rozwoju pleśni i grzybów, jak również do niekontrolowanej utraty ciepła (nawet do 30%), czy uszkodzeń mechanicznych konstrukcji.

Mur szczelinowy

Jest to mur, który powstaje jako dwie równoległe ściany stworzone np. z cegły lub bloczków, które łączy się ze sobą kotwami wykonanymi ze stali nierdzewnej. Pomiędzy stworzonymi ścianami tworzy się szczelina, którą wypełnia się materiałem izolacyjnym (najczęściej styropianem). Powstała pomiędzy dwoma murami szczelina ma za zadanie chronić budynek przed przesiąkaniem wilgoci dochodzącej do muru z zewnątrz, a także zapewnić lepszą izolację cieplną.

Opór dyfuzyjny

W budownictwie jest to opór, który stawia parze wodne materiał wykorzystany w przegrodzie. Przegrody mające mały opór dyfuzyjny nazywa się często „oddychającymi”. Pomieszczenia z przegrodami, gdzie można odnotować duży opór dyfuzyjny, a które dodatkowo są źle wentylowane, można rozpoznać po złym przepływie powietrza, przez co jest w nich duszno, a co więcej — mogą wystąpić problemy związane ze zbyt dużą wilgotnością powietrza. Mówiąc o styropianie — współczynnik oporu dyfuzyjnego wynosi w tym wypadku od 30 do 300, co przy styropianie grubości 15 cm daje opór dyfuzyjny na poziomie sd = 5 - 45 m.

Pojemność wodna

Jest to zdolność określonego materiału do wchłaniania wody. Przyglądając się materiałom budowlanym, pojemność wodna ma ogromne znaczenie jeśli chodzi o wewnętrzne przegrody budowlane. Jeżeli mają dużą pojemność, nadmiar wilgoci będzie absorbowany i oddawany do pomieszczeń w momencie, kiedy pojawi się w nich suche powietrze. Jeżeli przegrody mają małą pojemność wodną, nadmiar wilgoci z wnętrz powinien być usuwany poprzez wentylację.

PN (Polska Norma)

Jest to dokument, który ustanowił Polski Komitet Normalizacyjny. Ustala zasady i wytyczne, a także określone charakterystyki, które odnoszą się do rozmaitych działalności oraz ich wyników. Norma na na celu w optymalny sposób uporządkować regulacje w określonym zakresie. Norma to dokument, który jest przeznaczony do dobrowolnego stosowania i opisuje określoną wiedzę techniczną w danej dziedzinie. Dzięki określonej normie możliwy jest łatwiejszy przepływ towarów i usług pomiędzy rynkami. Normy bardzo często stanowią podstawę porozumienia wielu stref: gospodarczej, społecznej, czy rządowej w sprawie określonej jakości wyrobów i usług. Dzięki normie łatwiej jest wytwarzać dobra, świadczyć określone usługi, czy też zarządzać zespołem ludzi.

Prężność (ciśnienie pary)

W budownictwie pojęcie to oznacza ciśnienie, jakie występuje w ogrzewanym pomieszczeniu. Jest ono znacznie wyższe od prężności pary, która występuje w otoczeniu budynku, co jest powodem pojawienia się ruchu pary z pomieszczenia na zewnątrz.

Przewodzenie

Jest to proces wymiany energii pomiędzy ciałami o różne temperaturze, które pozostają w stałym kontakcie ze sobą. Biorąc pod uwagę przewodzenie ciepła, warto pamiętać o tym, że jego podstawą jest przekazywanie energii kinetycznej bezładnego ruchu cząsteczek, który powstaje podczas ich zderzenia. Cały proces prowadzi do wyrównania temperatury pomiędzy zderzającymi się ciałami.

Punkt rosy

W budownictwie oznacza stan, w którym powietrze nie może wchłonąć więcej wilgoci przy określonym elemencie, co oznacza, że w tym miejscu para wodna zaczyna się skraplać. Wartość punktu rosy zależy od temperatury, jaka jest odczuwalna w powietrzu oraz jego wilgotności. Jeżeli wspomniane zjawisko wystąpi np. w izolacji cieplnej, może dojść do jej trwałego zawilgocenia, a tym samym do pojawienia się pleśni i grzybów. Punkt rosy nie ma ustalonej wartości. Im więcej wilgoci w powietrzu, tym szybciej para wodna może ulec skropleniu, co oznacza, że temperatura punktu rosy będzie stosunkowo wysoka. Aby obliczyć punkt rosy, trzeba znać nie tylko temperaturę powietrza, ale także ustalić wilgotność, jaka panuje w pomieszczeniu.

Podciąganie kapilarne

Zdolność materiału porowatego do podciągania wody ku górze. Niektóre ściany są w stanie podciągnąć wodę nawet na kilka metrów w górę. Siły kapilarne, które są wytwarzane podczas zjawiska zależą w dużej mierze od ilości i średnicy otwartych porów, które znajdują się w materiale. Aby zmierzyć tę cechę, należy sprawdzić jak szybko dany materiał jest w stanie w określonych warunkach podciągnąć wodę ku górze. W budownictwie o podciąganiu kapilarnym mówi się wtedy, kiedy na budynku nie ma odpowiedniej izolacji lub jest ona nieszczelna, co umożliwia wnikanie wody zarówno w ściany, jak i do wnętrza budynku. Siła podciągania kapilarnego zależy przede wszystkim od tego, na jakiej glebie spoczywają ławy fundamentów, jak wysoki jest poziom wód gruntowych, przekroju naczyń włosowatych znajdujących się w murze, jego rodzaju i wielkości, jaką osadzono na fundamentach, a także składników wody transportowanej ku górze.

Styropian

To polistyren ekspandowany (w skrócie EPS), który otrzymuje się ze spienionych granulek polistyrenu. Na rynku produkt występuje w formie płyt, bloków lub kształtek. Najczęściej wykorzystuje się go do stworzenia izolacji cieplnej i akustycznej. Styropian otrzymywany jest w procesie gwałtownego ogrzania parą wodną polistyrenu granulowanego, w którym w niewielkich ilościach znajduje się czynnik spieniający (mieszanina izo-pentanu oraz n-pentanu). Z tak przygotowanego styropianu tworzy się styropianowe płyty izolacyjne, które wykorzystywane są do docieplania budynków, jak również opakowania do pakowania żywności.

Styropian akustyczny

Styropian akustyczny to jeden z rodzajów styropianów wykorzystywanych do wyciszania podłoża. Produkt ten pozwala wytłumić stukające i uderzające dźwięki.

Dzięki specjalnej obróbce plastycznej styropian akustyczny posiada doskonałą elastyczność. Idealnie sprawdzi się na podłogach. Wybierają styropian akustyczny należy zwrócić uwagę na sztywność akustyczną. Im niższa wartość parametru, tym izolacja akustyczna jest lepsza.

Styropian akustyczny można wykorzystać jako izolację termiczną na, stropach nad nieogrzewanymi pomieszczeniami.

Styropian dach-podłoga

Materiał izolacyjny w postaci płyt, które stosuje się do termoizolacji podłóg, dachów, stropodachów, stropów. Wybierając produkt należy zwrócić uwagę na wytrzymałość na ściskanie (CS).

Styropian dach-podłoga charakteryzuje się podwyższoną odpornością na obciążenia, doskonałymi parametrami akustycznymi przegród poziomych oraz ochrony cieplnej.

Styropian fasadowy

Styropian fasadowy to płyty styropianowe, które wykorzystuje się do wykonania termoizolacji ścian zewnętrznych i wewnętrznych budynku.

Produkt oznaczony jest na opakowaniach lub w dokumentacji słowem "Fasada".

Na rynku można znaleźć płyty styropianowe białe, grafitowe i kropkowany (dalmatyńczyk).

Styropian fundamentowy

Styropian stosowany stosuje się do docieplania fundamentów. Produkt charakteryzuje się dużą wytrzymałością na obciążenia i wysoką odpornością na działanie wody.

Produkt dostosowany do ekstremalnych warunków, jakie panują w podziemnych strefach budynków. Jest odporny na wilgoć i nasiąkanie wodą, nagłe zmiany temperatury oraz duże obciążenia mechaniczne. Styropian fundamentowy charakteryzuje się doskonałym współczynnikiem przewodzenia ciepła (lambda).

Styropian grafitowy

Styropian w szarym kolorze, który jest połączeniem tradycyjnych płyt EPS z grafitem. Dzięki temu zabiegowi produkt uzyskuje doskonałe parametry termoizolacyjne, przy jednoczesnym zachowaniu małej grubości.

Podczas produkcji styropianu grafitowego granulki polistyrenu łączone są w duży blok, który następnie rozcina się na mniejsze płyty określonej wielkości.

Obecność grafitu w tym styropianie powoduje, że zmniejszeniu ulega także współczynnik przewodzenia ciepła. Porównując tradycyjny-biały styropian do produktu grafitowego, można mówić nawet o 20-25% różnicy, dzięki czemu można nabyć cieńszy materiał o lepszych parametrach izolacyjnych.

Termoizolacja

Termoizolacja to inaczej ocieplenie budynku. Tak nazywa się warstwę wierzchnią, która wykonywana jest na fasadzie budynku. Ilość ciepła, która będzie uciekała przez ściany zależy od tego, jak gruba będzie warstwa ociepleniowa. Termoizolację wykonuje się najczęściej styropian i wełnę mineralną.

Warstwa termoizolacyjna cechuje się małą przewodnością ciepła. Jej głównym zadaniem jest ochrona budynku przed wymianą ciepła z otoczeniem. Prawidłowo wykonana termoizolacja powoduje zwiększenie energooszczędności budynku, a tym samym zmniejszenie wartości rachunków za energię cieplną.

Grubość termoizolacji zależy od grubości produktu dociepleniowego oraz jego właściwości termoizolacyjnych.

TR

Wskaźnik TR określa wytrzymałość płyt styropianowych na rozciąganie. Wyrażany jest w kPa. Na ten parametr należy zwrócić uwagę podał zaś wyboru styropianu fasadowego. Wartość tego parametru nie powinna być mniejsza niż 80 kPa. Jeżeli na elewacji montowane będą elementy ozdobne, wskaźnik TR powinien mieć co najmniej 100 kPa.

Wentylacja (łac. ventilatio = przewietrzanie)

To nic innego jak wymiana zużytego lub gorącego powietrza znajdującego się w pomieszczeniach na świeże lub chłodne. Prawidłowo stworzona wentylacja sukcesywnie usunie z zamkniętych pomieszczeń (biurowych, mieszkalnych i innych) powietrze zanieczyszczone i dostarczy do nich świeże, czyste o określonej temperaturze. Wentylacja, zgodnie z wymaganiami ludzkiego organizmu lub określonego procesu produkcyjnego, poprzez wymianę powietrza w pomieszczeniu, poprawia jego skład i stan. Aby wentylacja była skuteczna, musi spełniać określone warunki: musi pracować bez przerwy, bez względu na to, czy właściciele budynku są akurat w środku, czy nie; powinna działać w każdym pomieszczeniu, dzięki czemu można mieć pewność, że powietrze zostanie wszędzie wymienione; pozwolić na regulację, co pozwala dopasować ją nie tylko do warunków pogodowych, ale także tego, co dzieje się w domu.

Współczynnik przenikania ciepła (U)

Jest jednym z ważniejszych parametrów, który należy uwzględnić podczas projektowania i budowy domu. Mowa tutaj o ilości ciepła, jaka przechodzi w ciągu 1 sekundy przez 1 m2 zastosowanej przegrody budowlanej. Pod uwagę należy wziąć różnicę temperatur, jaka występuje po obu stronach przegrody wynoszącej 1K. Wartość współczynnika przenikania ciepła mierzona jest w W/(m2K). Wspomniany współczynnik charakteryzuje izolacyjność cieplną przegrody budowlanej — im jest niższy, tym izolacyjność jest lepsza. Omawiana wartość uzależniona jest od rodzaju materiału budowlanego, jaki został użyty w określonej przegrodzie, jego grubości, a także od rodzaju przegrody. Aby obliczyć wspomniany współczynnik, należy znać wartość lambdy (współczynnika przewodzenia ciepła) materiałów, z których stworzono przegrodę, a także grubość poszczególnych warstw, które zostały nałożone.

Współczynnik przewodzenia ciepła (λ)

Jest to właściwość fizyczna każdego materiału, która jasno określa wielkość przewodnictwa cieplnego. Mówiąc przystępniej — jest to ilość przepływającego przez określony materiał ciepła. Określając wartość współczynnika należy wziąć pod uwagę różnicę temperatur. Współczynnik przewodzenia ciepła (lambda) jest jedną z najważniejszych cech, o której trzeba pamiętać dobierając materiały izolacyjne i dociepleniowe. Im mniejsza wartość współczynnika, tym materiał gorzej przewodzi ciepło, a co za tym idzie — jest lepszym izolatorem zapobiegającym jego stratom. Jednostką współczynnika przewodzenia ciepła jest [W/(m·K)], który wyraża ilość ciepła, jaka przepływa przez jednostkę powierzchni danego materiału o określonej grubości. Pod uwagę należy tutaj wziąć także różnicę temperatur, która pomiędzy dwiema stronami materiału wynosi 1 Kelwin.

Wymiana ciepła (nazywana inaczej transportem ciepła lub przekazywaniem ciepła)

Jest to jeden ze sposobów pozwalających przekazać energię pomiędzy układami termodynamicznymi. Wymiana ciepła zawsze przebiega jednostronnie — z ciała o wyższej temperaturze do ciała o temperaturze niższej. Jest to zgodne z II zasadą termodynamiki. Wymiana ciepła odbywa się do momentu osiągnięcia równowagi termicznej obu ciał, między którymi doszło do konwersji, promieniowania lub przewodzenia.

XPS

XPS to materiał izolujący, który tworzy się ze spienionego polistyrenu ekstrudowsnego. Jest to jednorodny materiał budowlany, którego cechą charakterystyczną jest gładka powierzchnia i struktura skład ją a się z niewielkich, zamkniętych komórek. Produkt jest niezwykle wytrzymały mechanicznie. Cechą charakterystyczną XPS są podniesione parametry izolacyjności termicznej. XPS jest materiałem twardym o mniejszej nasiąkliwości, niż tradycyjny styropian.

XPS jest materiałem izolacyjnym samogasnący, który można poddać pełnemu recyklingowi, dzięki czemu jest przyjazny dla środowiska.

Zapotrzebowanie na energię cieplną

Jest to ilość energii potrzebnej do utrzymania w pomieszczeniach określonej temperatury, jaką dostarcza się do budynku w określonym czasie. Do obliczenia zapotrzebowania najczęściej stosuje się wartość roczną, którą podaje się w przeliczeniu na 1 m2 ogrzewanej powierzchni (oblicza się ją ze wzoru W/m2). Chcąc określić moc urządzenia grzewczego, która sprosta zapotrzebowaniu — podaje się także zapotrzebowanie szczytowe. Zapotrzebowanie na energię cieplną wyrażane jest w kW/m2. Wraz z rozwojem technologicznym jego wartość sukcesywnie maleje. Dla przykładu — zapotrzebowanie na ciepło dla domu o wielkości 200 m2 wynosi obecnie ok. 10 kW. Głównym czynnikiem wskazującym zapotrzebowanie na energię cieplną jest suma strat, jakie pojawiły się w wyniku przenikania ciepła przez ściany, podłogi itp. oraz wentylacja pomieszczeń znajdujących się w budynku, dla którego obliczana jest omawiana wartość. Istotnym czynnikiem jest tutaj także współczynnik przenikania ciepła.